یکی از راه‌های زیبایی بخشیدن به محیط منزل و محل کار استفاده از گلها و گیاهان طبیعی از جمله فیکوس است. درختچه فیکوس (Rubber fig) جزو گیاهان خانگی میباشد که به نور معمولی نیاز دارد و معمولاً در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری یافت می‌شود. نگهداری و پرورش فیکوس نکات بسیار زیادی نیز دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
آشنایی با گیاه فیکوس
فیکوس‌ها نوعی از گیاهان آپارتمانی هستند که از خانواده موراسه یا انجیریان که در نواحی استوایی آمریکا یا آسیای استوایی رشد می‌کنند. ارتفاع فیکوس در محیط مناسب گاهی تا ۳۰ متر هم می‌رسد. فیکوس دارای گونه‌های مختلفی میباشد که در هر یک از گونه‌ها اندازه برگها با یکدیگر متفاوت است؛ اما چیزی که در میان گونه‌های مختلف آن مشترک است زیبایی خیره‌کننده برگها است.
برگهایی پهن، براق و چرمی با نوکی تیز و شاخه‌های ظریف و برگهای نازک و شیروانی که به صورت متناوب در طول ساقه رشد می‌کنند. تقریباً ۶۰۰ گونه مختلف از گیاه فیکوس (Rubber fig) در دنیا وجود دارد که هر کدام از آنها اندازه‌ها و شکل‌های مختلفی دارند.
گل‌دهی فیکوس چگونه است؟
این گیاه معمولاً در شرایط طبیعی، گل‌های کوچک و بی‌رنگی دارد که به طور معمول در پاییز ظاهر می‌شوند. همچنین، در شرایطی که شاخه‌های فیکوس بخصوص فیکوس لیترا، کوتاه شده‌اند و شاخه‌های جدیدی با یک اندازه کوچکتر شروع به رشد کرده‌اند، گل‌های بزرگتری نیز ممکن است ظاهر شوند.
شرایط نگهداری گل فیکوس
از آنجایی که طریقه و روش نگهداری گل فیکوس در انواع مختلف آن یکسان است و تفاوت چندانی با هم ندارد، آنچه در ادامه می‌خوانید مطالبی است که برای مراقبت از گیاهان آپارتمانی، بخصوص فیکوس مفید است.
۱. نوردهی
تامین نور مناسب برای گیاهان آپارتمانی یکی از مهمترین عوامل رشد آنها است؛ نور مناسب برای نگهداری گل فیکوس یک نور متعادل است. گیاه فیکوس نور غیر مستقیم را که گرم نباشد ترجیح میدهد؛ زیرا نور مستقیم خورشید می‌تواند منجر به سوخته شدن برگ‌هایش شود.
۲. دمای نگهداری
بهترین بازه دمایی برای نگهداری گل فیکوس بین ۱۶ تا ۲۵ درجه سانتی گراد میباشد. برای نگهداری گل فیکوس در فصل زمستان گیاه را در محیط سرپوشیده و گرم قرار دهید؛ زیرا هوای سرد موجب قهوه‌ای شدن برگها و ریزش آنها می‌شود.
۳. میزان آبیاری
برای آبیاری گل فیکوس اجازه دهید بین دو آبیاری خاک گیاه کاملا خشک شود و خاک گیاه خیس و غرقابی نباشد، چرا که به تدریج موجب پوسیدگی ریشه گیاه و از بین رفتن آن می‌شود.
به طور میانگین، این گیاه در فصل سرد به هفته‌ای یکبار و در فصل گرم به هفته‌ای دو بار آبیاری نیاز خواهد داشت.
حتما بخوانید: از کجا بفهمیم گل نیاز به آب دارد؟
۴. رطوبت مورد نیاز
برای حفظ رطوبت درختچه فیکوس میتوانید هر از گاهی گلدان آن را روی سنگریزه‌های داخل یک سینی پر از آب قرار دهید تا گیاه رطوبت را به طور غیر مستقیم جذب کند. در فصل تابستان و گرما نیز مه‌پاشی برگها را در نور ملایم فراموش نکنید.
۵. خاک مناسب
خاک مناسب برای پرورش فیکوس باید از نظر مواد آلی و معدنی غنی باشد. همچنین زهکشی خوب خاک فیکوس از اهمیت بسزایی برخوردار است. شما میتوانید برای خاک گیاه فیکوس از ترکیب یک سوم خاک باغچه به علاوه یک سوم کود دامی به همراه یک سوم خاک برگ استفاده کنید. هرچند که بهترین خاک برای پرورش و رشد این گیاهان خاک لیمونی است.
۶. کود مناسب
کوددهی گیاه فیکوس در فصول رشد گیاه یعنی بهار و تابستان الزامی است؛ زیرا فیکوس‌ها برای رشد بهتر خود نیازمند خاک مغذی هستند و بهترین کود‌ها برای فیکوس کود‌های غنی از نیتروژن هستند.
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که کوددهی گیاهان به صورت بیش از حد و حضور آفات، می‌تواند منجر به ریزش برگهای فیکوس شود.
چنانچه علاقه مند به داشتن گیاه فیکوس هستید، میتوانید با مراجعه به بخش فروش گیاهان آپارتمانی بوتانیک، نسبت به خرید فیکوس اقدام بفرمایید.
شیوه‌های قلمه‌زدن فیکوس
قلمه فیکوس به دو روش قلمه‌زدن برگ و ساقه انجام می‌شود که در زیر به توضیح هر دو روش خواهیم پرداخت:
۱. قلمه‌زدن ساقه فیکوس
زمان مناسب برای پاجوش زدن ساقه فیکوس، از اواخر فصل بهار و اوایل فصل تابستان است. برای تهیه قلمه‌ها میتوانید از ابتدای ساقه یا انتهای آن استفاده کنید. طول مناسب برای قلمه‌ها حدود ۱۵ سانتی‌متر است.
ممکن است هنگام جدا کردن قلمه‌ها از گیاه اصلی، شیره‌ای سفید از آن خارج شود که شما میتوانید برای متوقف کردن این جریان قلمه را به مدت ۳۰ دقیقه در آب قرار دهید. بعد از آن قلمه‌ها را در بستر مناسب بکارید. بعد از کاشت قلمه‌ها روی گلدان را با پلاستیک شفاف پوشانده تا شرایط گلخانه‌ای برای رشد بهتر قلمه‌ها مهیا شود.
تا زمانی که قلمه‌ها ریشه و برگ جدید نداده‌اند بستر کاشت آنها را مرطوب نگه دارید.
توجه داشته باشید که دمای مناسب برای رشد قلمه‌ها ۲۵ الی ۲۷ درجه سانتیگراد است.
۲. قلمه‌زدن برگ فیکوس
زمان مناسب برای قلمه‌زدن برگ فیکوس در فصل بهار است. با یک چاقوی تیز و تمیز به تعدادی که می‌خواهید قلمه بزنید برگ از گیاه اصلی جدا کنید.
قلمه‌ها را در خاک مناسب بکارید، سپس آنها را به مکانی گرم با رطوبت بالا انتقال دهید. میتوانید برای حفظ رطوبت و ایجاد شرایط گلخانه‌ای به کمک پلاستیکی شفاف روی قلمه‌ها را کاملاً بپوشانید.
توجه داشته باشید که در کل زمان جوانه‌زنی خاک را مرطوب نگه دارید. بعد از گذشت زمان و دادن جوانه جدید زمانی که تعداد برگهای جدید به ۳ الی ۴ عدد رسید گیاه را به گلدان جدید منتقل کنید و آن را به صورت مستقل پرورش دهید.
مشکلات نگهداری درختچه فیکوس
نگهداری و پرورش گلها و گیاهان فیکوس مشکلاتی را نیز به همراه دارد که با آگاهی از آنها میتوانید در حفظ و پرورش هرچه بهتر گیاهان آپارتمانی خود اقدام کنید. در ادامه به تعدادی از مشکلات و بیماری های فیکوس اشاره خواهیم کرد.
۱. ریزش برگ فیکوس
ریزش برگ در گیاه فیکوس نشانه بیماری این گیاه است و دلایل مختلفی دارد که از جمله آنها می‌توان به آبیاری زیاد، حمله آفات و حشرات، سرد شدن ناگهانی دمای محیط نگهداری فیکوس، کمبود نور، کوددهی به میزان کم و زیاد، کمبود رطوبت، نزدیک بودن به وسایل سرمایشی و گرمایشی و وزش باد سرد به گیاه اشاره کرد.
۲. افتادگی برگ فیکوس
علت افتادگی برگهای فیکوس می‌تواند به دلیل بیماری قارچی، درجه حرارت نامناسب، آفت و آبیاری نامناسب باشد.
۳. زرد شدن برگ فیکوس
زرد شدن برگهای فیکوس نیز دلایلی دارد که از جمله آنها می‌توان آبیاری بیش از حد گیاه، کمبود رطوبت در خاک، تغییرات ناگهانی نور، تغییرات درجه حرارت محیط، کوچک بودن فضا برای توسعه ریشه، هجوم آفات به گیاه و مرگ طبیعی برگهای پیر گیاه را نام برد.
سوالات متداول
آیا گیاه فیکوس گل میدهد؟
به طور کلی گیاه فیکوس گل‌های روشن چشمگیر معطر ندارد.
آیا فیکوس سمی است؟
بله گیاه فیکوس جزو گیاهان سمی آپارتمانی محسوب می‌شود و شیره این گیاه می‌تواند منجر به خارش پوست شود، همچنین خوردن این گیاه می‌تواند سبب اسهال و استفراغ شود.
چه چیزی گیاه فیکوس را خاص می‌کند؟
برگهای این گیاه جذاب سبز رنگ و شبیه به ساز ویولون است و همین نکته گیاه فیکوس را به گیاهی خاص تبدیل کرده است.
آیا فیکوس در آب ریشه‌دار می‌شود؟
بله ریشه‌زایی قلمه برگ فیکوس در آب هم امکان‌پذیر است. برای این منظور باید بعد از جداسازی برگها آنها را درون ظرف شیشه‌ای که با آبی تمیز و بدون کلر پر شده است قرار دهید. بعد از گذشت مدتی ریشه‌دارشدن قلمه فیکوس را در آب خواهید دید که بعد از این مرحله باید قلمه‌ها را درون خاکی مناسب بکارید.
آیا گل فیکوس برای نگهداری در خانه مناسب است؟
گیاه فیکوس از جمله گیاهان زینتی و آپارتمانی است که به دلیل سازگاری‌شان با دمای محیط خانه، مقاوم بودن و نیاز نوری کم می‌توان از آنها به راحتی در گلدان‌ها یا باغچه‌های آپارتمانی نگهداری کرد.
چه چیزی گیاه فیکوس را خاص می‌کند؟
برگهای این گیاه جذاب سبز رنگ و شبیه به ساز ویولون است و همین نکته گیاه فیکوس را به گیاهی خاص تبدیل کرده است.
چه گیاهانی نگهداری ساده ای همانند فیکوس دارند
نگهداری پوتوس، سانسوریا، برگ انجیری و زامفولیا نیز همانند فیکوس ساده است.
حرف آخر
فیکوس‌ها گیاهانی از خانواده انجیریان هستند که در آسیای استوایی رشد می‌کنند. ارتفاع این گیاهان اگر در محیط مناسبی باشند گاهی تا ۳۰ متر هم می‌رسد. برگهای درخشان و چرمی درختچه فیکوس زیبایی خیره‌کننده‌ای به آن بخشیده است.
گل فیکوس انواع مختلفی دارد که از جمله آنها می‌توان به بنجامین، سبز، ابلق، بلک، شرابی و… اشاره کرد. و همچنین نگهداری گل فیکوس به دلیل مقاومت بالا، سازگاری با دمای محیط خانه و نیاز به نور کم یک انتخاب مناسب برای محیط منزل یا محیط‌های اداری است. آبیاری، کوددهی و خاک مناسب می‌تواند به رشد هرچه بهتر این گیاهان کمک کند.
منابع:
-
فیکوس لیراتا (آفریقایی) کوچک۲۱۰,۰۰۰ تومان -
فیکوس لیراتا آفریقایی متوسط۲۴۰,۰۰۰ تومان
