کاکتوس‌ها یکی از غیرمعمول‌ترین و زیباترین انواع گیاهان آپارتمانی جهان هستند که انواع مختلفی دارند. هاورتیا یکی از کاکتوس‌های شناخته‌شده در دنیاست که میتوانید از آن به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری کنید. نگهداری هاورتیا همانند نگهداری گلهای آپارتمانی دیگر کار چندان سختی نیست و با فراهم بودن حداقل شرایط این گیاه قادر به رشد خواهد بود. به طورکلی مراقبت از کاکتوس هاورتیا مستلزم رعایت نکاتی است که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
آشنایی با کاکتوس هاورتیا
یک تیره‌ی بزرگ از گیاهان گوشتی کوچک بومی آفریقای جنوبی، هاورتیا (نام علمی: Haworthia) است که در ایران هاورتیا گورخری ساده‌ترین و به نوعی فراوان‌ترین نوع هاورتیا است. هاورتیا به دلیل مقاومت بالا نسبت به شرایط محیطی و نگهداری آسان طرفداران زیادی دارد. هاورتیا انواع گوناگونی دارد که همگی از نظر ظاهر با یکدیگر متفاوتند و هاورتیا گورخری به دلیل داشتن برگهای نوک‌تیز و تیره رنگ کاملاً از بقیه گونه‌ها متمایز میباشد.
همه اعضای این خانواده دارای قدی کوتاه و بدون ساقه هستند و برگهای گوشتی از بارزترین خصوصیات آنها است. هاورتیا گورخری ساقه ندارد و به دلیل داشتن برگهای نوک‌تیز و تیره و رگه‌های برجسته سفیدرنگ، پسوند گورخری را به خود اختصاص داده است. این کاکتوس از بهار تا پاییز گل‌دهی دارد و ساقه گلها تا ۲۵ سانتیمتر ارتفاع و ۶ تا ۱۲ سانتیمتر قطر دارند.
توجه داشته باشید که گیاه هاورتیا کاکتوس نیست و این یک اشتباه رایج در بین دوستداران گیاهان خانگی در ایران است.
ظاهر گلها خوشه‌ای، سفید، مایل به سبز و زنگوله‌ای‌شکل میباشد و در میان این برگهای گوشتی، آبدار و نوک‌تیز ظرافت خاصی به کاکتوس گورخری می‌دهد. در ادامه با شرایط نگهداری هاورتیا بیشتر آشنا خواهید شد.
شرایط نگهداری کاکتوس هاورتیا
همانطور که اشاره کردیم مراقبت از کاکتوس هاورتیا کار چندان سختی نیست و تنها با فراهم کردن شرایط زیر میتوانید از این گیاه آپارتمانی تا مدت‌ها نگهداری کنید.
- نور: کاکتوس‌ها برای رشد مناسب و فشرده خود نیازمند به نور نسبتاً زیاد (غیرمستقیم) هستند. بهترین مکان برای قرار دادن آنها نزدیک پنجره جنوبی با نور غیرمستقیم است.
- دما: بازه دمایی بین ۱۸ تا ۲۶ درجه سانتیگراد برای رشد هاورتیا مناسب است و حداقل دمایی که میتواند تحمل کند ۶ درجه سانتیگراد است و در صورت بودن در سرمای شدید ممکن است خشک شود.
- آبیاری: هاورتیا گورخری نیاز زیادی به آبیاری ندارد و حتما بین دو آبیاری خاک گلدان باید کاملاً خشک باشد. وجود سوراخ در کف گلدان برای خروج آب اضافی، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
- رطوبت: هاورتیا به رطوبت زیادی نیاز ندارد و همان رطوبت نسبی محیط برای رشد آن کافی است.
- خاک: به طورکلی نگهداری هاورتیا در خاک سبک با زهکشی بالا که آب اضافی را از خود عبور دهد برای این کاکتوس مناسب است. برای مثال خاک کاکتوس و یا ترکیبی از خاک‌برگ، خاک رس، ماسه و سنگریزه برای هاورتیا مناسب میباشد.
- کود: بهتر است در طی فصول رشد یعنی بهار و پاییز با کود مایع به مقدار ۲ گرم‌درلیتر هر چهار هفته یکبار تغذیه شود.
روش های تکثیر هاورتیا
قلمه زدن هاورتیا، به سه روش کاشتبذر، پاجوش و قلمه‌برگ انجام میشود که انتخاب هر یک از این روش‌ها به امکانات شما بستگی دارد. در ادامه به توضیح هر یک از این روش‌ها خواهیم پرداخت.
۱. تکثیر هاورتیا از طریق کاشتبذر
در قدم اول بذرها را در آب گرم به مدت ۳۰ دقیقه بخیسانید. سپس یک یا چند گلدان کوچک را با خاک کاکتوس پر کنید و درون هر گلدان تعدادی بذر بریزید. روی بذرها را با مقدار کمی خاک بپوشانید و خاک را مرطوب کنید. گلدان‌ها را با کیسه‌پلاستیکی بپوشانید و آنها را در مکانی قرار دهید که نور مستقیم دریافت نکنند.
بهتر است دما را برای بذرها در حد دمای معمولی اتاق نگه دارید. چند وقت یکبار خاک را بررسی کنید و اگر خیلی خشک بود آبیاری سبک انجام دهید. بعد از جوانه‌زدن بذر هاورتیا، مدتی صبر کنید؛ زیرا بهتر است انتقال به گلدان اصلی بعد از شروع رشد گیاه انجام شود.
۲. تکثیر هاورتیا از طریق پاجوش
در این روش در قدم اول لازم است که پاجوش‌هایی که به اندازه کافی رشد کرده‌اند را پیدا کنید. انتخاب پاجوش‌های بزرگ ریشه‌دار شانس موفقیت را بیشتر میکند. سپس پاجوش‌ها را از گیاه مادر جدا کنید. در گام بعدی پاجوش‌ها را چند روز کنار گذاشته تا خشک شوند. با این کار از بسته‌شدن محل‌های زخم گیاه مطمئن می‌شوید.
بعد از آن پاجوش‌ها باید کاشته شوند. به همین منظور در یک گلدان بستر مناسب را فراهم کرده و پاجوش را در خاک قرار دهید. خاک اطراف آن را سفت کنید تا گیاه در جایش محکم شود. هرزگاهی گیاهان جدید را آبیاری کنید. پاجوش‌ها کمی بیشتر از هاورتیاهای بالغ به آبیاری نیاز دارند. در این زمان آبیاری باید سبک و فقط در حد مرطوب کردن خاک باشد.
گیاهان جدید را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید و به تدریج همراه با بلوغ گیاه، نور دریافتی آن را بیشتر کنید. بعد از محکم شدن ریشه‌ها در خاک میتوانید آبیاری را در فواصل طولانی‌تر؛ اما عمیق‌تر انجام دهید.
۳. تکثیر هاورتیا از طریق قلمه‌برگ
در ابتدا گیاه سالمی را انتخاب کنید. ریشه‌های آن را بررسی کنید که دچار پوسیدگی یا خرابی نباشند. برگهای کناره هاورتیا را که شکننده نیستند جدا کنید و برای اینکه زخم انتهای قلمه‌ها بسته شود برگها را مدتی در مکانی خشک‌وخنک و به دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید. سپس قلمه‌ها را در بستر مناسبی که از قبل تهیه کرده‌اید قرار دهید. بعد از گذشت چند هفته قلمه‌ها ریشه می‌دهند.
مشکلات نگهداری کاکتوس هاورتیا
نگهداری از هر گیاه آپارتمانی ممکن است مشکلاتی را نیز به همراه داشته باشد. نگهداری هاورتیا نیز از این قضیه مستثنی نیست. و مشکلات متداولی که در نگهداری برگ انجیری و فیلندرون نیز وجود دارد در این گیاه نیز هست؛ در ادامه به دو مورد از مشکلاتی که ممکن است در پروسه مراقبت از کاکتوس هاورتیا پیش آید اشاره خواهیم کرد.
- زرد شدن: نور مستقیم خورشید، آبیاری بیش‌ازحد و سرمای بیش‌ازحد سه عامل زرد شدن هاورتیا گورخری می‌باشند.
- قهوه‌ای شدن نوک برگها: به طورکلی قهوه‌ای شدن نوک برگ هاورتیا نشانه کمبود رطوبت گیاه است.
سوالات متداول
در ادامه به برخی از سوالاتی که ممکن است پیرامون نگهداری هاورتیا پیش آید پاسخ خواهیم داد.
چرا هاورتیا زرد میشود؟
همانطور که اشاره کردیم سه عامل آبیاری بیش‌ازحد، سرمای بیش‌ازحد و نور مستقیم خورشید باعث زرد شدن هاورتیا میشود.
آیا نگهداری کاکتوس هاورتیا ساده است؟
به طورکلی کاکتوس‌ها جزو گیاهان مقاوم آپارتمانی محسوب می‌شوند که نگهداری از آنها کار ساده‌ای است و تنها با رعایت چند نکته و فراهم نمودن شرایط محیطی مناسب قادر به رشد می‌باشند
آیا کاکتوس هاورتیا برای نگهداری در خانه خوب است؟
گیاه هاورتیا گورخری از گیاهان مقاوم آپارتمانی است و نیاز مراقبتی راحتی دارد به همین دلیل یکی از انتخاب‌های مناسب برای نگهداری در خانه میباشد.
آیا کاکتوس هاورتیا نیاز به نور زیاد دارد؟
هاورتیا گورخری به نور ملایم فیلترشده (بخصوص در فصل رشد) احتیاج دارد و در گرما و نور زیاد، معمولاً رشد گیاه متوقف میشود.
سخن پایانی
انواع کاکتوس‌ها گیاهان زیبایی هستند که جزو گیاهان مقاوم آپارتمانی محسوب می‌شوند. هاورتیا (Zebra haworthia) یکی از انواع مختلف کاکتوس است که سرسبزی و طراوت خاصی به محیط خانه شما می‌بخشد. نگهداری هاورتیا کار چندان سختی نیست و با فراهم نمودن شرایط اولیه محیطی از نظر نور، دما، خاک، رطوبت، آبیاری و… میتواند رشد قابل‌قبولی داشته باشد. مطالب ارائه شده می‌توانند به عنوان یک راهنمای کلی در مراقبت از کاکتوس هاورتیا به شما کمک کنند تا مدت زمان بیشتری از زیبایی این گیاه خاص و جذاب لذت ببرید.
منابع:
